طراحی حوزه معاونت معماری و شهرسازی شهرداری تهران با توجه به رابطه دوسویه جنسیت و ادراک فضایی و چگونگی تاثیر آن در خلق محیط دموکرات (با تاکید بر زنان)

یکی از بحث های مطرح در حوزه طراحی فضاهای عمومی توجه به چگونگی حضور زنان در اینگونه فضاها می باشد. علی رغم اهمیت فراوان مفهوم جنسیت، تعریف مشخص و معینی از آن ارائه نگردیده است و نیازمند پژوهش های گسترده تری است تا بتوان پیچیدگی های آن را روشن ساخت. در طول تاریخ انسانی، جنسیت عامل مهمی در شکل گیری جایگاه فرد و به تبع آن میزان حضور او در بستر اجتماع بوده است. همواره جوامع بر حسب فرهنگ های متفاوت، نقش های گوناگونی را در نحوه ی استفاده از فضا و تجربه ی آنها در رابطه با فضا، به زن و مرد نسبت داده اند. لازم به ذکر است که تفاوت های زنان و مردان نمی بایست سبب غلبه حضور یکی بر دیگری گردد و فعالیت گروه دیگر را با مشکل روبرو کند. امروزه، مرزهای تقسیم کار سنتی مبتنی بر جنسیت، با افزایش سطح آموزش زنان و حضور آنان در جایگاه های شغلی ای که در گذشته در انحصار مردان بود به تدریج متزلزل می شود. لذا هدف این پژوهش شناخت بیشتر نیازهای زنان و مردان در محیط های اداری و تقش جنسیت بر ساماندهی اینگونه فضاها است. پژوهش حاضر، به لحاظ رویکرد، توصیفی و از منظر روش شناسی، کیفی است و از طریق مردم نگاری به بررسی فضاهای اداری پرداخته و با تحلیل این فضاها به دنبال یافتن پاسخی مناسب جهت ارتقاء کیفیت بهره برداری زنان و مردان از فضاهای اداری می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که در ادارات مورد بررسی قرارگرفته، بخش مدیریتی و شخص کارکنان، هریک تدابیری خاص را جهت تسهیل محیط کار برگزیده اند که لزوما راهکارهای بخش مدیریتی نظیر تفکیک جنسیتی و تفکیک درون سازمانی همسو با راهکارهای کارکنان نظیر شخصی سازی فضای کار، استفاده از گیاهان در محیط کار و ... نبوده است. همچنین نتایج حاصله نشان می دهد که از بین راهکارهای تفکیک جنسیتی، ایجاد الگوهای واسط و تفکیک درون سازمانی که در ادارات مورد بررسی عملیاتی شده است، الگوی واسط بالاترین میزان رضایت کارمندان زن و مرد را در برداشته است.